Odznaczenie, nawiązujące do przedwojennego Krzyża Niepodległości, przyznaje się za zasługi  w działalności w latach 1956-1989 na rzecz niepodległości i suwerenności Polski oraz respektowania praw człowieka w PRL.

Tym razem Krzyże Wolności i Solidarności otrzymali: Tadeusz Berowski, Wiesław Czarnik, Małgorzata Flis, Maria Gil, Ryszard Gitis, Janusz Gładysz, Agnieszka Kasperowicz, s. Elżbieta Krawczyk, Maria Kubicz, Dariusz Leśniak, Sławomir Onyszko, Jan Ostroga, o. Jerzy Pająk, Jacek Płaza, Dariusz Rupiński, Marian Ryba, Wojciech Słowik, Jerzy Smoła, Zenon Sotwin, Grażyna Strużyńska, Piotr Szumiec, Władysław Widórek, Stanisław Wnęk, Henryk Woźniakowski, Leszek Marcinek. Pośmiertnie odznaczono: Joannę Bryjak, Zbigniewa Konstantego, Tadeusza Szczypczyńskiego i Stefana Türschmida.

- Solidarność to jest nadzieja, że zmiana na lepsze jest możliwa. W końcówce lat 70., jeszcze przed wyborem Jana Pawła II, tej nadziei było niewiele. A Solidarność przyniosła świadomość, że nawet w beznadziejnej sytuacji dobro może zwyciężyć. Również dzisiaj tego nas uczy, tylko musimy pozostać wierni jej fundamentom - powiedział prezes IPN do odznaczanych w Centrum Edukacyjnym IPN "Przystanek Historia".

Cieszył się, że  dawno przyznane odznaczenie mogła wreszcie odebrać s. Elżbieta Krawczyk ze Zgromadzeniu Małych Sióstr Jezusa, lekarka, pracująca wiele lat w Afryce. Jako studentka Akademii Medycznej w Krakowie od 1977 r. była współpracowniczką Komitetu Obrony Robotników, a następnie członkinią  i od 1978 r. rzecznikiem Studenckiego Komitetem Solidarności. Była zaangażowana także w kolportaż wydawnictw drugoobiegowych. Organizowała spotkania samokształceniowe w ramach Towarzystwa Kursów Naukowych i działała w dominikańskim Duszpasterstwie Akademickim "Beczka". Od 1979 r. pracowała jako lekarz w szpitalach w Rabce-Zdroju. Jesienią 1980 r. zaangażowała się w organizację Solidarności. Była m.in. członkiem Zarządu Regionu Małopolska i delegatką na I Krajowy Zjazdu Solidarności w Gdańsku. Po wprowadzeniu stanu wojennego w dniu 13 grudnia 1981 r. została internowana i osadzona w Ośrodku Odosobnienia w Gołdapi. Zwolniona 12 marca 1982 r. Po uwolnieniu zaangażowała się w organizację pomocy dla osób represjonowanych. Uczestniczyła w duszpasterstwie ludzi pracy, była kolporterką wydawnictw niezależnych. W 1986 r. wstąpiła Zgromadzeniu Małych Sióstr Jezusa.

- Solidarność otworzyła drzwi do wolności, ale wcześniej byli ludzie, którzy odważnie o tę wolność walczyli, często osamotnieni, często niezrozumiani, ale odważni. Szli szlakiem przodków, marząc o wolnej Polsce. W Krakowie trzeba wymienić Studencki Komitet Solidarności. Dzięki ich inicjatywom po raz pierwszy w przestrzeni publicznej pojawiło się słowo "solidarność". Oni przed Sierpniem byli solidarni, a to doświadczenie stało się potem udziałem milionów Polaków.  Potem była Solidarność, także w podziemiu i  setki podziemnych pism, wokół których tworzyły się wyspy wolności - mówił po uroczystości dr Szarek.

- Ja zaś raduję się, że wreszcie doceniono 80-letniego dziś o. Jerzego Pająka z krakowskiego klasztoru kapucynów. Od lat 80. ub. wieku otwierał szeroko jego drzwi dla środowisk niepodległościowych. Zapewniał im opiekę duchową oraz umożliwiał spotkania. Do dziś pamiętne są jego wzniosłe kazania. W klasztorze kapucynów spotykali się zaś kombatanci, sybiracy, członkowie Solidarności i harcerze. Ojciec Jerzy wspierał także duchowo i finansowo represjonowanych opozycjonistów i ich rodziny. Współtworzył panteon w Kaplicy Loretańskiej kościoła kapucynów, gdzie upamiętniono m.in. marszałka Józefa Piłsudskiego, gen. Kazimierza Sosnkowskiego i gen. Augusta Emila Fieldorfa. Jest aktywny do dziś, obejmuje opieką duchową kombatantów i prowadzi modlitwy w trakcie krakowskich uroczystości patriotycznych - powiedział telefonicznie dr Jerzy Bukowski, filozof, przewodniczący Komitetu Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego. Także i jemu Prezydent RP przyznał Krzyż Wolności i Solidarności. Ponieważ po wypadku i ciężkiej operacji neurologicznej przebywa w domu opieki w Głogoczowie, odznaczenie wręczy mu wkrótce prezes IPN właśnie tam.

  Grupa osób odznaczonych Krzyżem Wolności i Solidarności. Adam Wojnar