Dr Nawrocki (IPN): Żołnierze "Bartka" walczyli o niepodległość

Podczas symbolicznego odsłonięcia w Kamesznicy tablicy informacyjnej o poległych żołnierzach Zgrupowania Narodowych Sił Zbrojnych VII Okręgu Śląskiego, dowodzonego przez mjr. Henryka Flamego „Bartka”, prezes IPN dr Karol Nawrocki zapowiedział budowę w tym miejscu wojskowego cmentarza. Spoczną w Kamesznicy m.in. partyzanci z tego zgrupowania, wymordowani w 1946 r. w ramach akcji UB o kryptonimie "Lawina", których szczątki odnaleziono w ostatnich latach na Opolszczyźnie.

Operacja „Lawina" była zbrodnią komunistyczną bez precedensu. Była starannie zaplanowaną przez aparat bezpieczeństwa kombinacją operacyjną mającą na celu fizyczną likwidację struktur VII Śląskiego Okręgu Narodowych Sił Zbrojnych, zgrupowania pod dowództwem kpt. Henryka Flamego „Bartka”. Komunistyczny Urząd Bezpieczeństwa wobec poważnych problemów z likwidacją oddziału w terenie, zapewniającym partyzantom wsparcie miejscowej ludności, postanowił zorganizować prowokację z wykorzystaniem podstawionych agentów. Funkcjonariusze UB podający się za oficerów NSZ przedstawili „Bartkowi” plan ewakuowania oddziału na Zachód. W ramach operacji UB o kryptonimie „Lawina” ok. 100 żołnierzy NSZ zostało we wrześniu 1946 r. przewiezionych na teren Śląska Opolskiego, gdzie w trzech przygotowanych miejscach, będących rzekomo etapowymi noclegami, zostali zamordowani.

O szczegółach projektu budowy cmentarza mówił dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN Adam Siwek, a słowa podziękowania za zaangażowanie usłyszał też dr Andrzej Sznajder, dyrektor oddziału IPN w Katowicach. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz samorządowych: Andrzej Kalata, starosta żywiecki oraz Robert Piętka, wójt gminy Milówka, a także wicewojewoda śląski Jan Chrząszcz.

- Wszyscy ci, którzy w 1945 r. postanowili walczyć nadal z nowym okupantem i systemem komunistycznym, walczyli o tę samą niepodległość Polski, którą Niemcy i Sowieci zabrali nam w 1939 r. Ci najwierniejsi z wiernych nadal wypełniali przysięgę złożoną przed 1939 r. czy w podziemnej konspiracji. Dziś są częścią naszej narodowej pamięci - mówił dr Nawrocki.

Na cmentarzu spoczną żołnierze „Bartka”, wymordowani w operacji UB „Lawina”, których szczątki odnaleziono w Starym Grodkowie i w Malerzowicach Wielkich, na Scharfenbergu.

- W Kamesznicy pamięć o nich jest żywa i kiedy co tydzień wspominamy zmarłych, modlimy się także za nich. Żołnierze „Bartka” są obecni w wypominkach, a wkrótce będziemy mogli modlić się przy ich grobach - mówił ks. Stanisław Joneczko, proboszcz w Kamesznicy.

  Odsłonięta uroczyście tablica informacyjna stała się kamieniem węgielnym powstającego cmentarza.
Alina Świeży-Sobel /Foto Gość

Cmentarz żołnierzy Narodowych Sil Zbrojnych, powstanie na dwóch działkach o łącznej powierzchni ponad 1000 m². Dzięki współpracy Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN ze Śląskim Urzędem Wojewódzkim w Katowicach, Starostwem Powiatowym w Żywcu oraz Gminą Milówka, udało się doprowadzić do pozyskania przez Skarb Państwa działek na powyższy cel. Środki wyasygnował Śląski UW w postaci dotacji celowej dla Starostwa Powiatowego w Żywcu.

Obecny etap przedsięwzięcia realizuje Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN, które uzyskało zgodę właścicielską dla Instytutu na przeprowadzenie prac związanych z urządzeniem cmentarza wojennego żołnierzy NSZ. Na tej podstawie przeprowadzono prace koncepcyjne i wyłoniono wykonawcę projektu budowlanego cmentarza. Cmentarz wojenny powstanie ze środków budżetowych Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa.

Projektowany cmentarz wojenny przeznaczony jest na 100 indywidualnych grobów, utworzone zostaną alejki, schody i pochylnie. Głównym elementem cmentarza 5-metrowy krzyż. Stanie dla żołnierzy, którzy dotychczas krzyża na mogiłach krzyży nie mieli. Pojawi się też orzeł wojskowy z 1939 roku, godło NSZ - krzyż NSZ oraz motyw ryngrafu należącego do Henryka Flamego „Bartka”.