Trwają obchody 103. rocznicy jedynego zwycięskiego, polskiego powstania

Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu i było największym zwieńczonym zwycięstwem zrywem niepodległościowym na terenie zaborów. W listopadzie prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o ustanowieniu Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Główne uroczystości w 103. rocznicę insurekcji rozpoczną się w Poznaniu o godz. 16.30 przy pomniku Powstańców Wielkopolskich. Weźmie w nich udział prezydent Andrzej Duda. Organizatorem centralnych uroczystości jest samorząd województwa.

Marszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak powiedział w poniedziałek PAP, że celebrowanie po raz pierwszy rocznicy powstania wielkopolskiego jako święta państwowego traktuje jako "rozpoczęcie nowego rozdziału" po kilkunastu latach starań o zwrócenie w kraju uwagi na historię tej insurekcji.

"Zyskujemy pewną mocną kartę, do tego, żeby się bardziej domagać miejsca dla powstania w podręcznikach szkolnych, w przestrzeni publicznej, w mediach ogólnopolskich. To jest znaczący przełom, który myślę, że pozwoli jeszcze skuteczniej realizować plan dotarcia do wszystkich Polaków" - ocenił.

Pytany o obawy jakie w kontekście planów ustanowienia nowego święta wyrażał publicznie ostrzegając przed "próbą zawłaszczenia historii do celów bieżącej polityki" marszałek Woźniak powiedział, że "w tym roku to się nie udało".

"Powstanie stało się rozpoznawalną marką, już ukształtowaną, która już przebiła się do świadomości wielu osób. To jest atrakcyjne - żeby +skonsumować+ to politycznie. Mam nadzieję, że uda się temu przeciwdziałać, gdyby ktoś miał taki pomysł - bo niewątpliwie takie pomysły są. Ukształtowana marka, tak jak w biznesie, jest zawsze atrakcyjna do przejęcia. Ale zobaczymy co przyszłość pokaże" - powiedział.

Po godz. 11 na poznańskim Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan delegacje władz samorządowych i wojewódzkich złożyły kwiaty na mogile pierwszego dowódcy powstania gen. Stanisława Taczaka oraz na grobie płk. Wincentego Wierzejewskiego. Kwiaty złożono również m.in. przed tablicami upamiętniającymi Franciszka Ratajczaka czy Ignacego Jana Paderewskiego.

Z okazji 103. rocznicy wybuchu powstania wielkopolskiego o 12.30 w Farze poznańskiej bp Grzegorz Balcerek odprawił mszę św., a o godz. 16.40 we wszystkich parafiach archidiecezji będą biły dzwony kościelne. Jest to nawiązanie do inicjatywy arcybiskupa poznańskiego i gnieźnieńskiego kard. Edmunda Dalbora, na którego wezwanie w pierwszą rocznicę wybuchu zwycięskiego powstania, 27 grudnia 1919 r., kościelne dzwony rozdzwoniły się o godz. 16.40.

W Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 mieszczącego się w budynku Odwachu na poznańskim Starym Rynku otwarto w poniedziałek wystawę poświęconą 24. powstańcom wielkopolskim, odznaczonym Orderem Wojennym Virtuti Militari, którzy za udział w wojnie polsko-bolszewickiej zostali zamordowani w Katyniu w 1940 r.

W Sali Kinowej Muzeum Powstania Wielkopolskiego będą prezentowane filmy o historii zwycięskiego zrywu, z kolei przed budynkiem Odwachu stanęła armata z okresu powstania - 7,7 cm FK 96 n.A. Przy stoisku Poczty Polskiej zlokalizowanym obok wejścia do placówki chętni mogą kupić okolicznościowe pocztówki ze stemplem z okazji Narodowego Święta Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego.

Z okazji rocznicy zrywu o godz. 16.40 w Poznaniu zawyją syreny alarmowe, a na minutę zatrzymają się wszystkie tramwaje i autobusy komunikacji miejskiej.

Do godz. 18 potrwa zorganizowany przed Pomnikiem 15. Pułku Ułanów Poznańskich na rogu ulic Ludgardy i Paderewskiego piknik historyczny "Obozowisko powstańcze", na którym rekonstruktorzy prezentują m.in. repliki karabinów maszynowych, czy samochód pancerny Ehrhardt M17. Organizatorzy tego wydarzenia będą również rozdawać mieszkańcom flagi powstańcze i rozetki.

Z okazji 103. rocznicy wybuchu powstania Poznańskie Ośrodki Sportu i Rekreacji otworzyły dla zwiedzających Kopiec Wolności przy Jeziorze Maltańskim, z którego można podziwiać panoramę miasta. Wejście na szczyt kopca jest możliwe tylko podczas najważniejszych świąt i uroczystości narodowych.

W poniedziałkowe popołudnie na poznańskich ulicach zaczęła kursować "Powstańcza Bimba" czyli tramwaj oklejony grafiką informującą o Narodowym Dniu Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Przedsięwzięcie zrealizowano z inicjatywy Instytutu Poznańskiego, przy współpracy ze Stowarzyszeniem Projekt Poznań oraz Cyryl Club i MPK Poznań. Tramwaj z grafiką powstańczą ma kursować w stolicy regionu do 16 lutego.

Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu. W pierwszym okresie walk, do końca roku, Polakom udało się zdobyć większą część stolicy regionu. Ostatecznie miasto zostało wyzwolone 6 stycznia, kiedy przejęto lotnisko Ławica, a w polskie ręce wpadło kilkaset samolotów. Do połowy stycznia wyzwolono też większą część Wielkopolski.

Zdobycze powstańców potwierdził rozejm w Trewirze, podpisany przez Niemcy i państwa ententy 16 lutego 1919 r. W myśl jego ustaleń, front wielkopolski został uznany za front walki państw sprzymierzonych. Ostateczne zwycięstwo przypieczętował podpisany 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski, w wyniku, którego do Polski powróciła prawie cała Wielkopolska.