Europejskie dziedzictwo prosto z Polski

Znak Dziedzictwa Europejskiego - jak podaje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - ma wzmocnić u obywateli europejskich, w szczególności u młodych ludzi, poczucie przynależności do Unii Europejskiej. Ma służyć podkreślaniu symbolicznej wartości obiektów, które odegrały znaczącą rolę w historii i kulturze Europy.

W uroczystości przyznania tytułów, która miała miejsce w brukselskiej Bibliotece Solvay uczestniczyli m.in. przedstawiciele miejsc - laureatów, członkowie europejskiego panelu ekspertów ds. Znaku, reprezentanci resortów kultury państw Unii oraz posłowie do Parlamentu Europejskiego.

Konstytucja 3 Maja z 1791 r. to pierwsza w Europie, a druga na świecie (po konstytucji Stanów Zjednoczonych) spisana ustawa zasadnicza. Była zwieńczeniem reform Rzeczpospolitej podjętych w okresie obrad Sejmu Czteroletniego (1788-1792). W miejsce wolnej elekcji wprowadzała w Polsce ustrój dziedzicznej monarchii konstytucyjnej. Religii katolickiej przyznawała pozycję uprzywilejowaną, zapewniając tolerancję dla innych wyznań. Przyjęła trójpodział władzy na prawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.

Uhonorowana tytułem Stocznia Gdańska to historyczne obiekty związane z postaniem Solidarności tj. budynek "Sali BHP", Brama nr 2 i Plac Solidarności z Pomnikiem Poległych Stoczniowców wraz z murem i tablicami inskrypcyjnymi oraz Europejskie Centrum Solidarności.

Znak Dziedzictwa Europejskiego otrzymały również zabytki Lublina związane z Unią Lubelską, czyli Kościół pod wezwaniem św. Stanisława wraz z Klasztorem Dominikanów, Kościół św. Trójcy oraz pomnik Unii Lubelskiej.

Pracami nad wyłonieniem zabytków, które mogą być wyróżnione Znakiem Dziedzictwa Europejskiego zajmuje się Komisja Europejska. W grudniu ub.r. europejski panel ekspertów - międzynarodowe gremium powołane przez Parlament Europejski, Radę Unii Europejskiej, Komisję Europejską i Komitet Regionów - opublikował raport zawierający rekomendacje odnośnie do obiektów, które powinny otrzymać Znak Dziedzictwa Europejskiego.

Warunki i procedury selekcji krajowej obiektów do Znaku Dziedzictwa Europejskiego ustala komitet, który jeszcze w 2012 r. powołał minister kultury Bogdan Zdrojewski (obecnie europoseł PO). Komitet rekomenduje kandydatury do przyznania Znaku i odpowiada za monitoring obiektów uhonorowanych Znakiem.

W tegorocznym naborze 18 państw Unii uprawnionych do składania propozycji przekazało do Komisji Europejskiej ogółem 36 kandydatur, spośród których Znak otrzymało 16 kandydatur. Polska jest jedynym krajem unijnym uhonorowanym aż trzema wpisami.