Pięć osób odznaczonych Orderem Orła Białego

W uroczystości w Warszawie w 226. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja wzięli udział m.in. premier Beata Szydło z przedstawicielami Rady Ministrów, marszałkowie Sejmu i Senatu: Marek Kuchciński i Stanisław Karczewski, prezes TK Julia Przyłębska. Prezydentowi towarzyszyła pierwsza dama Agata Kornhauser-Duda.

Po wręczeniu orderów prezydent poprosił o brawa dla odznaczonych. Przywołał słowa z wiersza Juliusza Słowackiego "Testament mój": "Lecz wy, coście mnie znali, w podaniach przekażcie, żem dla ojczyzny sterał swoje lata młode". "Państwo dla ojczyzny poświęcili w zasadzie całe życie. Dla ojczyzny szeroko rozumianej, bo dla ojczyzny rozumianej także jako bliźni, jako człowiek, jako ten, kto jest razem ze mną elementem społeczeństwa. Dla ojczyzny w znaczeniu rozsławiania ojczyzny na świecie" - podkreślił prezydent.

Jak mówił, chodzi o zasługi dla ojczyzny także jako tej, "która pamięta o swoich dzieciach, o swoich synach, nawet, jeżeli są daleko". "Dla ojczyzny rozumianej jako ojczyzna wolna, którą trzeba wyzwolić. Dla ojczyzny, którą trzeba utrwalić, pokazać. Dla ojczyzny, którą trzeba rozsławiać poprzez jej kulturę, poprzez wielki dorobek jej synów. Dla ojczyzny jako państwa, które swoją siłę buduje także poprzez wiedzę młodych pokoleń. To są państwa zasługi dla Rzeczypospolitej, dla wolnej, dumnej Rzeczypospolitej, takiej, która może być dumna" - podkreślił prezydent.

Zaznaczył, że Order Orła Białego to najstarsze i najwyższe polskie odznaczenie, starsze niż Konstytucja 3 maja, której 226. rocznicę uchwalenia obchodzimy w tym roku. "Order, który jest dla mnie wymownym symbolem polskiej wolności, ponieważ był on przyznawany wtedy, gdy Polska była wolna, rzeczywiście wolna" - powiedział prezydent. Jak dodał, gdy Polska nie była wolna, władze zależne od obcych mocarstw nie przyznawały Orderu Orła Białego, "nie skalały tego odznaczenia i dlatego w swojej postaci jest ono dzisiaj czyste i może być przyznawane tym najwybitniejszym".

Zofia Władysława Teliga-Mertens została odznaczona Orderem Orła Białego "w uznaniu znamienitych zasług w działalności społecznej i charytatywnej na rzecz repatriantów z Kazachstanu. Za ofiarną postawę w niesieniu pomocy drugiemu człowiekowi".

Prezydent zwracając się do Teligi-Mertens podkreślił, że Order Orła Białego przyznali jej Polacy. "To ludzie chcieli, aby otrzymała pani ten order, ja spełniłem wolę moich rodaków. Za to, co pani uczyniła dla tych +najmniejszych braci moich+, jak jest powiedziane w Ewangelii, za to, że pani przywracała godność Rzeczypospolitej poprzez pamięć o rodakach, z całego serca pani w imieniu Rzeczypospolitej dziękuję" - powiedział Duda. Podkreślił, że 40 rodzin z Kazachstanu mogło przyjechać do Polski dzięki temu, że oddała swój majątek.

Duda dziękował też premier Beacie Szydło, marszałkom Sejmu i Senatu oraz parlamentarzystom za to, że mógł "z dumą" podpisać nowelizację ustawy o repatriacji. "Rzeczypospolita wraca do kwestii rodaków, którzy powinni móc wrócić do Polski, i stwarza im lepsze ku temu warunki" - podkreślił.

Jan Krzysztof Kelus otrzymał Order Orła Białego "w uznaniu znamienitych zasług we wzbogacaniu dziedzictwa kulturowego RP oraz za niezłomną i bohaterską postawę w obronie godności i praw człowieka w PRL".

O Kelusie prezydent powiedział, że jest "bardem, poetą, człowiekiem wolnej Polski i wolności wewnętrznej", człowiekiem, który widział obok siebie bliźniego. Jak przypomniał prezydent, Kelus jako młody chłopak jechał do Radomia, żeby pomagać rodzinom robotników i robotnikom. Zaznaczył, że jego poezja w wierszach i pieśniach trafiała głęboko w serca, budowała morale i pozwalała przetrwać w najtrudniejszych czasach. "Przeczytałem gdzieś, że stworzył pan tylko 50 utworów. To niewiele, ale każdy z nich się +wyrył w Rzeczypospolitej+, a to już bardzo wiele" - powiedział Duda.

Prof. Mieczysław Chorąży został odznaczony Orderem Orła Białego "w uznaniu znamienitych zasług dla rozwoju polskiej medycyny, za osiągnięcia w pracy badawczej".

Prezydent zaznaczył, że order dla prof. Mieczysława Chorążego to wyraz uznania za walkę o ludzkie życie, wkład w naukę i za służbę, rozsławianie Polski i polskiej nauki na świecie. Jak dodał, mozolna praca lekarza i naukowca, pionierskie badania prof. Chorążego to "dziesiątki tysięcy przedłużonych, uratowanych ludzkich istnień". Podkreślił, że onkolog wychował pokolenia młodych lekarzy i naukowców, a pracując za granicą rozsławiał Rzeczpospolitą i polska naukę. Prezydent zwrócił uwagę, że prof. Chorąży był za młodu żołnierzem AK i walczył w powstaniu warszawskim.

Artysta fotograf Adam Bujak otrzymał Order Orła Białego "w uznaniu znamienitych zasług w działalności na rzecz rozwoju i popularyzowania kultury chrześcijańskiej".

"Pan jest wielkim dokumentalistą Polski. Wielkim, a niezwykle skromnym" - powiedział o Bujaku prezydent. "Pan jest tym, który przedstawia i tym, który zostawia niezwykłe świadectwa, zapierające dech w piersiach. Najważniejsze dla nas wydarzenia z historii ostatnich dziesięcioleci, najważniejszych dla nas ludzi, najważniejszych miejsc dla Polski, dla naszej historii, dla naszej kultury, dla naszego świata" - dodał. Podkreślił, że jego praca to wielka służba i zasługa dla Rzeczypospolitej.

Prof. Mieczysław Aleksander Tomaszewski otrzymał Order Orła Białego "w uznaniu znamienitych zasług w działalności na rzecz rozwoju i upowszechniania polskiej kultury muzycznej, za osiągnięcia w pracy naukowej, artystycznej i twórczej".

Prezydent nazwał odznaczonego "wielkim piewcą polskiej muzyki". Podkreślił, że prof. Tomaszewski przez wszystkie lata swojej służby dla Rzeczypospolitej, dla polskiej kultury odkrywał to, co w skarbnicy twórczości polskich kompozytorów najważniejsze. Duda mu dziękował za "dziesięciolecia pracy dla Rzeczpospolitej" i "za budowanie skarbnicy polskiej kultury, za niezłomność w tym zakresie". "To setki wychowanych młodych naukowców, młodych ludzi, muzyków, muzykologów, którzy dzisiaj budują polską naukę i polską kulturę" - podkreślał.

W imieniu odznaczonych głos zabrał prof. Tomaszewski. "Przyjmujemy to odznaczenie z radością, z pokorą i z dumą zarazem" - powiedział. "W dniu dzisiejszym chciałoby się zaintonować śpiew, który był niegdyś powszechny, później zakazany, a dzisiaj wracający do naszej rzeczywistości (...). Chciałbym go zaintonować, przypomnieć: +Witaj majowa jutrzenko, świeć naszej polskiej krainie. Chciałbym dodać może nie tylko od siebie: +świeć naszej dobrej zmianie+" - powiedział profesor.

Order Orła Białego to najstarsze i najwyższe odznaczenie Rzeczypospolitej Polskiej, nadawane za duże zasługi cywilne i wojskowe dla kraju. Otrzymują go najwybitniejsi Polacy oraz najwyżsi rangą przedstawiciele państw obcych. Przyznaje go prezydent RP. Order noszony jest na wstędze błękitnej przewieszonej przez lewe ramię do prawego boku. Gwiazdę Orderu, niegdyś haftowaną, nosi się na lewej piersi.

Czytaj także:

Order od narodu

Ordery Orła Białego dla krakowian