Jak my byli w siedymdziesióntym kerymś roku na zimowisku we Warszawie, pani Anna dała nóm „retoryczne” pytanie, czy chcymy iś do Teatru Polskiego na przedstawiynie, czy do kina.
Wycieczki bóły czasym bliske, a czasym daleke. Ciekawe bóło np. zwiedzynie introligatorni, prawie wszyskich zakładów przemysłowych w Siymianowicach, huty „Kościuszko” w Chorzowie, drukarni w Bytómiu, ośrodka obliczyniowego COIG w Katowicach, Góry Dorotki w Zagłymbiu, Góry Św. Anny, Jasnyj Góry itd., itd. Ale bół tyż zwiedzany były niymiecki nazistowski łobóz kóncyntracyjny Auschwitz-Birkenau, zamek we Pszczynie, Kraków, Opole, Wrocław, Kielce, Szczecin, Koszalin, Kołobrzeg, Gdańsk. Zwiedzali my katedra Chrystusa Króla w Katowicach ze pokozaniym łorganów przez samego Juliana Gembalskiego, wtynczos modego muzyka, co wygroł już wtedy kónkurs improwizacji na łorganach, a dzisiej jes sławnym profesorym na Akadymii Muzycznyj w Katowicach. Omówiynie wszyskich wycieczek, rajdów, łobozów wyndrownych, kónkursów, spotkań ze pisarzami, aktorami, naukowcami i artystami mógłoby rozszyrzyć program nauczanio chyba ze dziesiyńciu przedmiotów we szkole.
W mojim dorosłym życiu ciynżko bóło znojś jakiś rodzaj fabryki, religijnyj świóntyni, muzeum abo skansynu, kerego bych już niy znoł ze wycieczek z panióm Szanecką. Jo chodziół do zespołu pani Anny przeszło łoziym lot. Łod 1970 r. kożdy rok jeździyli my we lato na łobozy wyndrowne i namiotowe, roz w górach, a potym potym trzi razy nad morzym i na pojezierzach. W zima zawsze jechali my do stolicy. Zaroz po świyntach bół wyjazd do Warszawy i zwiedzanie trwało wiyncyj dniów, do kóńca feriów, kere wtedy robiyli niy w lutym, ino po Bożym Narodzyniu.
Esperanto
Niykere kómyntarze łod pani Anny szłoby skwitować jeji ulubiónym stwierdzyniym „świat jest mały”. Jak uwidziała na łobozie namiotowym kole Miastka w mojich rynkach ksiónżka do uczynio sie esperanta, bóła tymu rada i zarozki mi łopedziała, że jeji tata bół pacjyntym Zamenhofa, ale niy tego, co bół twórcóm jynzyka esperanto, czyli Ludwika, ino jego syna Adama, kery tyż bół okulistóm, jak jego łociec. Zrobiół już przed wojnóm Wacławowi Olszewiczowi nowatorsko operacja przilepiynio siatkówki elektrykóm i tak uratowoł jego wzrok. Skuli słabych łoczów tata pani Anny musioł nosić te rube bryle, jak żech sóm widzioł u dźwiyrzy jejigo miyszkanio. Niy musza chyba dodować, że po takim przibliżyniu familii Zamenhofów esperanto bóło dó mie jeszcze ciekawsze niż przódzi.
„Dziewczynka w czerwonej sukience”
Mamóm pani Anny bóła Józefa Olszewicz, kero pochodzióła ze rodziny bogatego warszawskigo adwokata Adama Oderfelda. Na kóńcu dziewiytnostego wieku bóło stać tego prawnika, co mioł jeszcze jakeś dobre inwestycje, na zamowianie portretów człónków jego rodziny u nojlepszych polskich malarzów. Dziynki tymu mama pani Szaneckiej bóła sportretowano jako „dziewczynka w czerwonej sukience” przez wielkigo artysty Józefa Pankiewicza. Przódzi tyn łobroz należoł do pani Szaneckiej, ale jak bóła prziciśniynto ciynżkóm sytuacjóm materialnóm po wojnie, musiała go sprzedać. Mógli my go podziwiać we Muzeum Narodowym w Kielcach, kaj my tyż byli ze naszym zespołym turystycznym.
Drugi łobroz Pankiewicza z tóm samóm „dziołszkóm”, ino w trocha innym ujyńciu widzieli my w Muzeum Narodowym w Krakowie. Jak my tam byli, sala z tym łobrazym bóła zawarto ze jakichś technicznych powodów. Ale jak nasza instruktorka pedziała, że sie sam rozchodzi ło jeji mama, zarozki my mógli łobejrzeć tyn „portet Józi Oderfeldówny”.