Kościół Świętego Ludwika Króla i Wniebowzięcia NMP w Panewnikach

Z bazyliką Świętego Ludwika króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach jest tak, że cokolwiek by o niej nie powiedzieć, powiemy za mało. Bowiem nie ma chyba osoby, która przyjeżdżając do Bazyliki franciszkańskiej w Panewnikach nie zachwyciłaby się jej monumentalnością. To olbrzymi kompleks, w którego skład wchodzą i neoromański kościół klasztorny z początku XX wieku, centrum pielgrzymkowe, Kalwaria miejsce kultu Męki Pańskiej i wreszcie kościół parafialny prowadzony przez franciszkanów z prowincji Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny zakonu braci mniejszych w Katowicach. I to wszystko wybudowane zostało w rekordowym czasie, bo od chwili przybycia franciszkanów do Panewnik, a właściwie do Starych Panewnik w 1902 roku, do momentu konsekracji kościoła, które miało miejsce 19 lipca 1908 roku łatwo obliczyć, że minęło zaledwie 6 lat. Nie dziwi więc iż uroczystość zgromadziła 80 000 wiernych, dla których uruchomiono ponad 50 specjalnych pociągów, które przywiozły ich na miejsce do stacji w Ligocie.

Warto jednak zaznaczyć, że początki franciszkanów w Panewnikach nie były łatwe. Prasa niemiecka atakowała zakonników, mówiąc że są siedliskiem polskości, a prasa polska twierdziła że są miejscem germanizacji. Franciszkanie robili swoje, ale przede wszystkim od 1908 lub 13 roku w bazylice rozpoczęli budowę szopki, która po dziś określana jest największą w Europie ołtarzową szopką. Ale nie tylko szopka zachwyca w bazylice, jej architektura jest tego rodzaju, że trudno od niej oderwać wzrok, brakło by czasu gdyby chcieć opowiedzieć o wszystkim, dlatego wspomnę tylko o malowidłach autorstwa Norberta Paprotnego ze scenami z życia świętego Franciszka oraz o rzeźbie przedstawiającej Świętego Ludwika króla, który jest pierwszym patronem panewnickiej świątyni.

Kim był święty Ludwik lX? Średniowiecznym władcą francuskim, który patronuje, oprócz Panewnik, jeszcze tylko trzem parafiom w Polsce. To jeden z bardzo wielu franciszkańskich świętych. Co wobec tego skłoniło franciszkanów, którzy na początku ubiegłego stulecia postanowili wznieść tu świątynię, aby właśnie tego świętego uczynić patronem tego miejsca? Prawdopodobnie pierwsi franciszkanie, zakładając wspólnotę w Panewnikach pragnęli rozpropagować duchowość franciszkańską także w wymiarze świeckim, więc obrali za orędownika Świętego tercjarza i patrona franciszkańskiego zakonu świeckich. Warto wspomnieć, że w ciągu 35 lat panowania Król Ludwik IX doprowadził Francję do rozkwitu gospodarczego, był rozważnym politykiem i dobrym władcą, za jego rządów Francja stała się najsilniejszym mocarstwem europejskim. Przeprowadził reformy sądownictwa, administracji, systemu monetarnego, powołał do życia parlament, zakazał pojedynków i wojen prywatnych, wydał zarządzenia przeciwko lichwie i prostytucji. Założył szereg instytucji charytatywnych, sam żyjąc bardzo skromnie, rozdawał jałmużny i usługiwał chorym. Według tradycji, zapraszał do stołu biedaków, których liczba miała przekraczać setkę. Król jadł to samo, co jego goście, nie godząc się na żadną formę wyróżniania go wspierał zakony, żywiąc ogromny szacunek do osób konsekrowanych. Ufundował i hojnie uposażył kilka opactw, wiele zgromadzeń obdarował nieruchomościami.

Po tym naprawdę krótkim opisie tej postaci chciałoby się powiedzieć już tylko jedno, o jak bardzo potrzeba nam dzisiaj takich osób, tak postępujących, które mają realny wpływ na kształt państwa, każdego państwa. O takich warto nam się dzisiaj modlić, a niedoścignionym wzorem niech będzie święty Ludwik lX król Francji.