Afganistan, Nigeria, Indie, Rosja czy Wietnam to niektóre z krajów, gdzie według danych zebranych przez amerykańską Komisję ds. Wolności Religijnej, dochodzi do systematycznych i poważnych naruszeń praw osób wierzących. W dorocznym raporcie zarekomendowano status „kraju specjalnej troski” łącznie dla 17 krajów, w tym dla 5 nowych, co jest wymownym znakiem pogarszającej się sytuacji poszanowania wolności religijnej na świecie.
Jednym z krajów o dramatycznej sytuacji jest Afganistan. Talibowie zaprzeczają istnieniu mniejszości religijnych, takich jak chrześcijanie, czy muzułmanie z odłamów innych niż obowiązujący. Ludziom z tych grup za otwarte wyznanie wiary grozi śmierć. Dochodzi też do zamachów na tle religijnym. Przed rokiem bomba wybuchła w sufickiej świątyni w stolicy, zabijając 50 osób. Do ataku przyznało się Państwo Islamskie – Prowincja Chorasan (ISIS-K). Jak wskazuje amerykański raport władze Afganistanu nie podejmą działań, by bronić przed atakami radykałów. Wprowadzają też rygorystyczne prawo szariatu, ograniczając m.in. wolności kobiet, w tym odmawiając im możliwości wykształcenia, a nawet samodzielnego przemieszczenia się.
W Indiach rząd wykorzystuje religię dla celów politycznych, naciskając, aby mieszkańcy przyjęli hinduizm. W konsekwencji jest prowadzona brutalna walka z licznymi mniejszościami. Władze inwigilują, nękają i zatrzymują dziennikarzy, prawników i działaczy angażujących się w obronę praw człowieka w tym wolności wyznania. Posuwają się także do otwartych ataków – w czerwcu lokalne władze w stanie Uttar Pradesh zniszczyły domy trzech muzułmańskich rodzin w odpowiedzi na protesty. Hinduscy nacjonaliści zrównali z ziemią centrum katolickie w pobliżu Manglore oraz ograbili i zniszczyli domy setki chrześcijan za to, że ci odmówili przejścia na hinduizm. Rządowej kampanii przeciwko mniejszościom towarzyszy także szerzenie mowy nienawiści, dezinformacji i podżegania do przemocy w mediach społecznościowych.
Z kolei w Rosji, wg. raportu, dochodzi do prześladowania mniejszości religijnych w oparciu o prawo przeciw ekstremizmowi, które jednak ogólnie i nieostro charakteryzuje oraz definiuje sam ekstremizm. W konsekwencji ofiarą rządu padli m.in. świadkowie Jehowy – w 2022 r. ponad 40 z nich zostało skazanych na pozbawienie wolności. Podobne działania zostały wymierzone w niektóre grupy muzułmańskie. Co ważniejsze, Rosjanie dopuszczają się licznych zbrodni wojennych na terenach okupowanych. Raport wymienia m.in. pobicie, duszenie i seksualne napastowanie księdza z Prawosławnej Cerkwi Ukrainy, a także uprowadzenie, torturowanie i zamordowanie protestanckiego diakona oraz jego syna. Ponadto dokument wskazuje, że często rosyjskie pociski są wymierzone w obiekty religijne.
Raport rekomenduje objęcie statusem „kraju specjalnej troski” 17 państw: Afganistan, Birmę, Chiny, Kubę, Erytreę, Indie, Iran, Nikaraguę, Nigerię, Północną Koreę, Pakistan, Rosję, Arabię Saudyjską, Syrię, Tadżyksitan, Turkmenistan oraz Wietnam. Wspomniany status ułatwia rządowi USA wprowadzenie sankcji i pozwala upomnieć się o prześladowane mniejszości.