W podpisanym wczoraj motu proprio Papież przedłużył do trzydziestu dni okres na zwracanie się do kompetentnej władzy z odwołaniem dla osób usuniętych z instytutów życia konsekrowanego. Do tej pory ten czas wynosił 10 dni, a przypadku Kościołów wschodnich 15. „To sposób na konkretne i właściwe zagwarantowanie praw osoby” – zaznaczył Franciszek.
W ten sposób Ojciec Święty zmienił kanon 700 Kodeksu Prawa Kanonicznego i kanon 501 Kodeksu Kanonów Kościołów Wschodnich.
Prawo kanoniczne stanowi, że dekret zwolnienia wydany profesowi zakonnemu - aby był ważny, musi wskazywać na prawo zwolnionego zakonnika do odwołania się do kompetentnej władzy w ciągu dziesięciu dni od otrzymania powiadomienia. Z kolei według Kodeksu Kościołów Wschodnich członek Instytutu Życia Konsekrowanego może odwołać się w ciągu piętnastu dni ze skutkiem zawieszającym lub odłożyć, aby sprawa została rozpatrzona na drodze sądowej.
Przeczytaj: Ks. Frisina: Papież chce, by na nowo odkryto Sobór, również w muzyce
Franciszek zwraca uwagę, że mniej restrykcyjny zakres terminów przekazania odwołania pozwoli osobie zainteresowanej na lepszą ocenę stawianych jej zarzutów, a także na możliwość korzystania z bardziej odpowiednich środków komunikacji.
Papież uzasadnia swoją decyzję, powołując się na szóstą zasadę ogólną, którą Synod Biskupów w październiku 1967 r. zatwierdził w rewizji Kodeksu Prawa Kanonicznego: „Jest rzeczą stosowną, aby prawa osób były odpowiednio określone i zagwarantowane”. Zasada ta, mówi Papież, „pozostaje aktualna do dziś, zapewniając zabezpieczeniu i ochronie praw podmiotowych uprzywilejowane miejsce w systemie prawnym Kościoła”. „Staje się ona aktualna przede wszystkim w najbardziej delikatnych wydarzeniach życia kościelnego, takich jak procedury dotyczące statusu prawnego osób”.
Przeczytaj też: Papież: system emerytalny podtrzymuje silna więź pokoleniowa
Ojciec Święty podkreśla ponadto „niebezpieczeństwo”, że procedura przewidziana przez kanony 697-699 prawa kanonicznego i kanony 497-499 Kodeksu Kościołów Wschodnich „nie zawsze jest właściwie przestrzegana”. Procedura ta przewiduje m.in. upomnienie zakonnika na piśmie lub w obecności dwóch świadków, z wyraźnym narzuceniem zwolnienia w przypadku braku skruchy, z wyraźnym powiadomieniem go o przyczynie zwolnienia i przyznaniem mu pełnego prawa do obrony. Brak poszanowania właściwego postępowania, podkreśla Papież, „zagroziłby ważności samej procedury, a w konsekwencji ochronie praw zwolnionego profesa”.
Nowe przepisy będą obowiązywały od 7 maja 2023 r.