Wystawa IPN ma przypomnieć rolę powstania wielkopolskiego dla całego kraju

Dr Piotr Oleńczak zwrócił uwagę, że akcentów łączących powstanie wielkopolskie i Mazowsze jest więcej. Jako przykład podał współpracę z Wielkopolskim Urzędem Wojewódzkim, dzięki której udało się zlokalizować w Palmirach grób córki dowódcy powstania wielkopolskiego, Agnieszki Dowbor-Muśnickiej, który jest pod opieką wojewody mazowieckiego. - Została rozstrzelana w Palmirach, razem z Januszem Kusocińskim należała do konspiracyjnej Organizacji Wojskowej "Wilki”, była więziona na Pawiaku - powiedział dr Piotr Oleńczak. - Od kilku lat przyjeżdża do Palmir delegacji z Wielkopolski, by oddać hołd - dodał.

Dodał, że losy całej rodziny generała Józefa Dowbor-Muśnickiego są symboliczne dla naszego narodu. Starsza córka, Janina Lewandowska, jako jedyna kobieta-pilot zginęła z kolei w Katyniu.

- Powstanie wielkopolskie nie jest zamkniętą historią, cały czas, jak widać, odkrywamy jego nowe aspekty. Bardzo się cieszę, że ta wystawa odbywa się w Warszawie. Ta łączność Mazowsza z Wielkopolską była jest i z pewnością będzie - dodał.

Na planszach wystawy przygotowanej przez Oddział IPN w Poznaniu przedstawiono najważniejsze zagadnienia i wydarzenia związane z powstaniem jak na przykład - wybuch zbrojnego zrywu, walki o zdobycie lotniska "Ławica”, objęcie dowództwa przez generała Józefa Dowbor-Muśnickiego, aż do zakończenia walk. Dokonano także próby bilansu powstania i wkładu Wielkopolan w walki o granice całej II RP. W świadomości społecznej utrwaliło się skojarzenie walki o niepodległość głównie z przegranymi powstaniami listopadowym i styczniowym, tymczasem wielkopolska insurekcja z 27 grudnia 1918 r. jest jednym z nielicznych zwycięskich powstań.

- Trzeba uczciwie dodać, że było to jedyne powstanie zorganizowane w czasie, gdy Polska miała korzystną międzynarodową koniunkturę, o czym nie można powiedzieć, chociażby w kontekście powstania warszawskiego - wyjaśnił dyrektor Oddziału IPN w Warszawie, prof. Jerzy Eisler. Podkreślił jednocześnie, że wystawa nie jest wystawą edukacyjną. - Nie przekazuje wszystkich faktów i wydarzeń związanych z powstaniem wielkopolskim, jej celem jest wzbudzenie zainteresowania i wydobycia ważnego w dziejach Polski wydarzenia z marginesu historycznej świadomości - dodał.

Wystawę "Powstanie wielkopolskie 1918-1919” można oglądać do 10 stycznia 2022 r. w Centrum Edukacyjnym IPN Przystanek Historia, następnie w arkadach przy pl. Bankowym w Warszawie.