Dieta dla diabetyka – najczęstsze błędy popełniane w żywieniu cukrzyków

Cukrzyca polega na podwyższeniu stężenia glukozy we krwi. Najczęściej wynika z nieprawidłowej pracy trzustki, która wydziela insulinę – hormon odpowiedzialny za metabolizm glukozy w organizmie. W utrzymaniu prawidłowego stężenia cukru we krwi pomaga stosowanie odpowiednio zbilansowanej diety.

Dieta dla diabetyka

Jadłospis powinien dobierać lekarz prowadzący, indywidualnie dla każdego pacjenta, w zależności od jego potrzeb i ograniczeń zdrowotnych. Istnieją jednak pewne ogólne zasady obowiązujące w żywieniu w cukrzycy, które powinien znać nie tylko pacjent, ale również jego bliscy. Jak wygląda dieta dla diabetyka? Polega ona w głównej mierze na ograniczeniu produktów zawierających węglowodany oraz tłuszcze, zwłaszcza zwierzęce. Diabetycy powinni zrezygnować z tłustych przekąsek, w rodzaju pizzy, frytek, chipsów, paluszków itp.

Menu dla diabetyka

Menu diabetyka powinno zawierać produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe, warzywa i orzechy. Dostarczają one witamin oraz błonnika pokarmowego, który daje uczucie sytości i ułatwia trawienie. Źródło białka powinno stanowić chude mięso oraz ryby (zawierają kwasy tłuszczowe omega 3 i 6), a także jaja (w ograniczonych ilościach z uwagi na cholesterol). Tłuszcze zwierzęce należy ograniczyć do minimum – lepiej zastępować je zdrowymi tłuszczami roślinnymi, takimi, jak np. oliwa z oliwek, olej rzepakowy, sojowy i lniany. Należy spożywać ok. pięciu posiłków dziennie, o stałych porach dnia. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w artykule: „Dieta dla diabetyków w praktyce – o czym powinieneś pamiętać?".

Najczęstsze błędy popełniane w żywieniu cukrzyków:

Nieregularne posiłki

Podstawowym błędem popełnianym w żywieniu cukrzyków są nieregularne posiłki albo wręcz opuszczanie niektórych z nich. Najważniejszą zasadą w leczeniu cukrzycy jest zachowanie stałego poziomu cukru we krwi, co jest możliwe głównie dzięki regularności w spożywaniu posiłków. Dzień cukrzyka powinien zaczynać się od pierwszego śniadania, spożywanego najpóźniej po jednej godzinie od przebudzenia. Następne posiłki (5-6 w ciągu dnia) należy spożywać co 3-4 godziny, w małych ilościach. Błędem jest jedzenie rzadko, ale dużo.

Unikanie produktów zawierających węglowodany

Węglowodany zajmują bardzo ważne miejsce w tabeli żywienia opracowanej przez specjalistów z Instytutu Żywności i Żywienia, ponieważ stanowią podstawowe źródło energetyczne dla organizmu człowieka. Diabetycy powinni unikać spożywania produktów zawierających cukry proste, takie, jak np. miód, cukierki, słodycze, napoje słodzone itp., które szybko podnoszą poziom glukozy we krwi, ale nie wolno im wykluczać z diety pełnoziarnistych produktów zbożowych, bogatych w błonnik, witaminy, potas, magnes, cynk itp. Dotyczy to zwłaszcza pieczywa ciemnego, kaszy gryczanej i jęczmiennej, brązowego ryżu, płatków oraz nasion roślin strączkowych. Produkty te zawierają cukry złożone, które stopniowo rozkładają się na cukry proste i spożywane w umiarkowanych ilościach nie przyczyniają się do znacznego podnoszenia poziomu glukozy we krwi (pomocne jest kontrolowanie poziomu cukru w ciągu dnia, za pomocą glukometru). Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego udział węglowodanów w diecie cukrzyka powinien wynosić ok. 45% całkowitej ilości energii przyjmowanej z pożywieniem. Niewielu cukrzyków wie, że spożywanie posiłków składających się z połączenia produktów zawierających węglowodany złożone z warzywami, bogatymi w błonnik (jak również orzechami, nasionami i pestkami) pozwala obniżyć wzrost stężenia glukozy we krwi po posiłku. Podobnie działa również aktywność fizyczna.

Wykluczenie z diety owoców

Wielu cukrzyków eliminuje z diety owoce, ponieważ zawierają duże ilości cukrów prostych, co szybko podnosi stężenie glukozy we krwi. Jednak mają one także błonnik, a ponadto dostarczają cennych witamin C, E, beta-karotenu, flawonoidów, folianów, potasu itd. Dlatego nie należy ich unikać, ale znacznie ograniczyć ich spożycie w ciągu dnia. Błędem jest natomiast jedzenie owoców między posiłkami – lepiej dodawać je w małych ilościach do surówek warzywnych.

Zbyt mała ilość spożywanych warzyw

W diecie cukrzyka warzywa odgrywają ważną rolę – dostarczają błonnika, witamin oraz cennych minerałów, zawierają mało kalorii i węglowodanów. Powinny być elementem każdego głównego posiłku, mogą stanowić także przekąskę między posiłkami. Każde warzywo zawiera różne składniki odżywcze, dlatego szczególnie zaleca się spożywanie surówek wielowarzywnych.

Używanie soli i tłuszczów zwierzęcych

Wielu diabetyków nie zdaje sobie sprawy, że w leczeniu cukrzycy bardzo ważne jest zachowanie prawidłowego ciśnienia tętniczego krwi, a także równowagi lipidowej. Dlatego powinni oni znacznie ograniczyć spożycie soli i produktów słonych, nasyconych kwasów tłuszczowych, tłuszczów trans oraz cholesterolu pokarmowego.

Pamiętajmy, że dieta dla cukrzyka wcale nie musi być wymyślna i skomplikowana. Według specjalistów z Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego jadłospis powinien opierać się na piramidzie zdrowego żywienia z zachowaniem pewnych ograniczeń, dotyczących spożycia produktów zawierających węglowodany.