Między smogiem a pięknem

Widząc je zastanawiam się nad stłoczeniem ludzkich życiorysów na tych poupychanych jedno na drugim piętrach, jak półkach wysokiej szafy. Rury ciągnące się wzdłuż ścian niosą jak żyły – krew, dźwięki płaczu, szurania butów, upadających talerzy, miłosnych uniesień. Może w tych ascetycznych, szarych ścianach jakaś matka zaczyna czuć skurcze porodowe. Jakiś malec stawia pierwsze kroki próbując jak działają jego nogi. Jakiś starszy mężczyzna nie może rano wstać z łóżka, czując, że opuściły go siły. Ludzie siedzą sobie na głowach, oddzieleni chudymi ścianami od swoich radości i tragedii. Ale one przychodzą do tych szarych bloków gdzie życie rozwija się jak nitka z kłębka.

Właściwie całe nasze życie można uznać za szczęśliwy zbieg okoliczności. Gdyby nasz ojciec nie spotkał naszej matki i nie spojrzał jej w oczy w szczególny sposób, nigdy byśmy się tu nie pojawili. Gdyby nie zobaczył w tych oczach zainteresowania nasza historia by się nie zaczęła. Teraz tamto oczarowanie przelewamy na otaczający świat. Często myślimy o nim jak o jedynej perspektywie, sądząc, że będzie należał do nas na wieczność. Jednak wieczność obiecał nam Pan Bóg dopiero po śmierci. Trzeba do niej dojść poprzez szereg szczęśliwych i smutnych chwil. „Czym jest me życie? Ach, jedną chwilką!” – pisał Adam Mickiewicz w III części „Dziadów”. A jednak próbujemy rozciągnąć je na setki szczęśliwych chwil, którym chciałoby się powiedzieć niczym Faust: „Chwilo trwaj, jesteś piękna”.

Czy można dokonać hierarchii tego co nam się przytrafiło? Łatwo powiedzieć, że najszczęśliwszy był dzień, w którym urodziły się nasze dzieci, albo dzieci bliskich. Poczuliśmy wtedy, że świat się nie skończy. Widząc delikatność i kruchość niemowlęcia mieliśmy świadomość jego wielkiej siły w walce ze śmiercią, która na ten moment straciła głos.

Ale były też inne chwile, które wpadały do oka i zostawały w nim jak kawałek zwierciadła, jednak nie wykrzywiając widzenia, ale dodając życiu urody.

Na przykład widok świętej wyspy Lindisfarne położonej u północno-wschodnich wybrzeży Anglii na Morzu Północnym. Stąd, dzięki mnichom celtyckim zakładającym tu pierwsze pustelnie, przywędrowało na Wyspy Brytyjskie chrześcijaństwo. Ta wyspa nie ma brzegów, bo Morze Północne nieustannie waha się i podczas przypływu zalewa drogę na nią. Zaś podczas odpływu pokazuje pielgrzymom małże i muszle, całe bogactwo podwodnych skarbów, które jednak wydają się niczym wobec tych, ukrytych w sercach wędrujących.

Albo wschód słońca nad Florencją widziany ze wzgórza, na którym wznosi się kościół San Miniato al Monte. Paweł Muratow w swoich „Obrazach Włoch” napisał, że siedząc na schodach przed tą świątynią, Dante żegnał się z rodzinnym miastem. Rzeczywiście, to dobry punkt do podziwiania Florencji – miasta cudu z kościołami wyfruwającymi ku niebu z prawie każdej ulicy jak z gniazda.

Takie widokówki z przeszłości przesyłane przez naszą pamięć to najlepszy sposób, żeby uświadomić sobie, że każde nieśmiertelne ziemskie piękno powstaje z rąk tych, którzy się w proch obrócą.

Ale przecież w tym pięknie zostają, zatrzymują się na dłużej, tak samo jak trwa w nim Bóg. W blokach, które mijałam jadąc autobusem numer 27,  wynurzających się z mgły, smogu i lekkiego śniegu, piękno może przetrwać jedynie w nas, ich mieszkańcach. Jakby nieurodziwa architektura była dla nas mobilizacją do stawania się pięknym. Niezłe zadanie na jesienny dzień!