- Admirał w swoim testamencie zapowiedział, że powrót jego szczątków do kraju będzie możliwy tylko wtedy, gdy zostaną zrehabilitowani jego podkomendni. Tak się stało i właśnie dzięki temu admirał Unrug spocznie w kwaterze pamięci na cmentarzu Marynarki Wojennej - mówi kmdr ppor. Radosław Pioch, rzecznik prasowy dowódcy 3 Flotylli Okrętów.
Przy dźwięku syren wszystkich okrętów Marynarki Wojennej transportująca ciała admirała Unruga i jego żony Zofii korweta ORP "Generał Tadeusz Kościuszko" wpłynęła 30 września do gdyńskiego Portu Wojennego. Na nabrzeżu, zgodnie z ceremoniałem wojskowym, witali ją przedstawiciele dowództwa Polskich Sił Zbrojnych, Ministerstwa Obrony Narodowej, pododdziały Marynarki Wojennej, delegacje władz państwowych i samorządowych oraz członkowie rodziny admirała.
Po zacumowaniu na pokładzie ORP "Kościuszko" odprawiono krótkie nabożeństwo żałobne. Następnie w asyście oficerów Marynarki Wojennej szczątki bohatera przeniesione zostały na przygotowane wcześniej lawety. W ten sposób po 79 latach niezłomny obrońca Wybrzeża powrócił do ojczyzny, dla której poświęcił całe swoje dojrzałe życie.
- Od Rozewia okrętowi ORP "Kościuszko", na którym te szczątki były transportowane, towarzyszyły dwie jednostki bojowe - ORP "Kaszub" i ORP "Grom". To były 32 mile morskie ostatniej podróży admirała. Mają one symboliczny wydźwięk, gdyż właśnie 32 dni trwała obrona lądowa Wybrzeża, której dowodził adm. Unrug - podkreśla kmdr ppor. Pioch. - Powrót admirała uczciliśmy także poprzez zamieszczenie jego wizerunku na jednym z masztów barkentyny ORP "Iskra", która wyszła naprzeciw admirałowi - dodaje.
W kondukcie pogrzebowym trumny przewieziono następnie na pokład okrętu desantowego ORP "Kraków", który wyruszył do portu w Helu, gdzie jutro odbędą się dalsze uroczystości żałobne.
Admirał Józef Unrug w 1939 roku dowodził obroną polskiego Wybrzeża. Miejsce swojego dowodzenia przeniósł na Hel, który podczas wojny obronnej 1939 roku stał się jednym z ostatnich polskich bastionów. Po kapitulacji Helu 2 października 1939 roku admirał dostał się do niemieckiej niewoli. W 1945 roku, po opuszczeniu oflagu VIIA w Mürnau w Bawarii, nie wrócił do Polski. Udał się do Wielkiej Brytanii, później do Maroka, aby ostatecznie osiąść we Francji. Zamieszkał w Domu Polskim w Lailly en Val pod Orleanem, gdzie pracował jako kierowca ciężarówki. Zmarł we Francji w nocy z 28 lutego na 1 marca 1973 roku i został pochowany w kaplicy zamku Branickich w Montresor nad Loarą.
Program uroczystości
Hel, 1 października
09.00-09.55 - wystawienie trumien w kościele pw. Bożego Ciała w Helu;
09.55-10.00 - odsłonięcie tablic poświęconych ofiarom reżimu komunistycznego;
10.00-11.00 - Msza św., której przewodniczyć będzie bp Wiesław Szlachetka;
11.30-12.30 - uroczystości patriotyczne przy pomniku Obrońców Helu;
12.30-14.30 - uroczyste przejście okrętów MW RP z Helu do Gdyni z trumnami wiceadm. Unruga i jego żony Zofii na pokładzie (w przypadku niesprzyjających warunków atmosferycznych przejazd drogą lądową);
14.30-15.05 - przejście konduktu pogrzebowego do kościoła garnizonowego MW pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Gdyni-Oksywiu;
15.15-21.00 - czuwanie przy trumnach.
Gdynia, 2 października
Uroczysty pogrzeb państwowy z ceremoniałem wojskowym
08.00 - podniesienie wielkiej gali banderowej na okrętach MW;
08.00-10.00 - wystawienie posterunku honorowego przy trumnie wiceadm. Unruga w kościele garnizonowym MW pw. MB Częstochowskiej w Gdyni-Oksywiu (ul. inż. J. Śmidowicza 47);
10.00-11.20 - Msza św. pogrzebowa;
11.20-12.50 - przejście konduktu pogrzebowego na cmentarz Marynarki Wojennej (ul. ks. Muchowskiego 18);
12.50-14.10 - uroczysty pochówek w Kwaterze Pamięci na cmentarzu Marynarki Wojennej z udziałem prezydenta RP Andrzeja Dudy.