Wolność słowa w mediach społecznościowych gwarantowana ustawowo?

Prawnicy Ordo Iuris nieustannie otrzymują sygnały o niezgodnych z polskim prawem działaniach operatorów największych portali społecznościowych. Usuwają one materiały i konta użytkowników w oparciu o czysto ideologiczne kryteria, odwołując się do nieprecyzyjnych postanowień ustanowionych przez nie regulaminów oraz łamiąc przepisy prawa polskiego i unijnego.

Bardzo często kasowane lub cenzurowane są profile promujące wartości patriotyczne i chrześcijańskie lub podtrzymujące pamięć historyczną. Instytut Ordo Iuris cały czas gromadzi listę zgłoszeń Internautów pokazującą jakie treści i profile były kasowane przez administrację społecznościowych portalów. Dotychczasowe zgłoszenia pokazują jak silnym zjawiskiem w mediach społecznościowych jest usuwanie materiałów ze względu na ideologiczne kryteria.

Tematami i profilami „zabronionymi" w mediach społecznościowych okazały się historia Armii Krajowej i  Żołnierzy Wyklętych (zablokowane profile), czy organizacja rekolekcyjnych wydarzeń – Strefa Chwały Festiwal. Kasowane były też m.in. zdjęcia popularnych piłkarzy w koszulkach ze znakiem „Polski Walczącej", którzy w 71. Rocznicę Powstania Warszawskiego upamiętnili to wydarzenie oraz profile znanych publicystów m.in. Rafała Ziemkiewicza. Kasowano także profile dotyczące historii II wojny światowej w fotografiach czy dziejów husarii. Legendarny fotograf „Solidarności" Chris Niedenthal także stał się ofiarą takiej polityki w mediach społecznościowych i jego zdjęcia z Marszu Niepodległości w 2017 roku, które zamieścił w treści „posta" zostały zablokowane.

Tego rodzaju praktyki internetowych monopolistów spotkały się już ze sprzeciwem Komisji Europejskiej, która doprowadziła w lutym do wyegzekwowania od części największych serwisów społecznościowych (Google+, Facebook i Twitter) częściowych zmian regulaminów dostosowujących je do poziomu ochrony użytkowników przewidzianego w dyrektywach konsumenckich.

Sama Komisja uważa jednak wprowadzone do regulaminów zmiany za dalece niewystarczające. Potrzebę ustawowego zagwarantowania praw użytkowników Internetu dostrzegły władze RFN – w Niemczech już od września 2017 r. obowiązuje ustawa o poprawie egzekwowania prawa w sieciach społecznościowych, która zmusiła największe portale do istotnych zmian regulaminów. 

Aby Polacy mogli skutecznie dochodzić swoich praw w sporach z internetowymi potentatami, Instytut Ordo Iuris przedstawił założenia do projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z gwarancjami wyrażania poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji w sieciach społecznościowych. Projekt ma zagwarantować, by działające na terenie Rzeczypospolitej Polskiej serwisy społecznościowe przestrzegały polskiego prawa i odpowiadały za jego naruszenia przed polskimi sądami. W ten sposób użytkownikom zostanie zapewniona realna możliwości odwołania się od arbitralnych i ideologicznie motywowanych decyzji administratorów portali. (Założenia do projektu ustawy)

Do najważniejszych założeń projektu nowelizacji należy:

Wprowadzenie w sieciach społecznościowych zasady „co nie jest zabronione, to jest dozwolone" poprzez określenie zamkniętego katalogu przypadków, w których może dochodzić do kasowania treści.

Zakaz ograniczania zasięgu treści m.in. ze względu na kryteria polityczne i ideowe.

Ustanowienie ścieżki odwoławczej od decyzji o usunięciu treści, nakładającej na portal obowiązek rozpatrzenia odwołania w konkretnym terminie.

Wprowadzenie ustawowych gwarancji stosowania w sporach z sieciami społecznościowymi polskiego prawa oraz jurysdykcji polskich sądów.

Instytut Ordo Iuris zachęca do poparcia projektu, który zostanie przekazany w formie petycji Premierowi RP  i Ministerstwu Cyfryzacji (LINK).

Prawnicy Ordo Iuris oferują bezpłatną pomoc prawną internautom poszkodowanym w wyniku niezgodnego z prawem zablokowania bądź zamknięcia prowadzonych przez nich profili. Osoby zainteresowane uzyskaniem takiej pomocy zachęcamy do kontaktu: konsumenci@ordoiuris.pl. Będziemy również wdzięczni za wszelkie informacje dotyczące zawarcia w regulaminach portali społecznościowych niedozwolonych postanowień lub interpretacji postanowień umowy w sposób sprzeczny z polskim prawem i zasadami współżycia społecznego.