7 głównych wyzwań UE według Grupy Wyszehradzkiej

Podczas czwartkowego spotkania w Warszawie premierzy Polski Beata Szydło, Czech Bohuslav Sobotka, Słowacji Robert Fico i Węgier Viktor Orban przyjęli wspólne oświadczenie “Silna Europa – Unia Działania i Zaufania”. Mam ono być wkładem państw Grupy Wyszehradzkiej do deklaracji rzymskiej, która zostanie przyjęta na jubileuszowym szczycie UE w Rzymie 25 marca. Odbędzie się on w 60. rocznicę podpisania Traktatów Rzymskich, co dało początek budowania wspólnoty europejskiej.

"UE pozostaje najlepszym narzędziem, aby sprostać stojącym przed nami wyzwaniom. Wartości na jakich UE została oparta tj. - godność człowieka, wolność, demokracja, równość, państwo prawa czy poszanowanie praw człowieka - zachowują swoją ważność. UE powinna pozostać otwarta wobec tych krajów, które podzielają te wartości, w tym przede wszystkim wobec krajów Bałkanów Zachodnich i naszych wschodnich sąsiadów" - czytamy w oświadczeniu premierów.

Podkreślono w nim, że jedność UE ma zasadnicze znaczenie i powinna być zawsze punktem wyjścia. "Osiągnięcie konsensusu jest niezbędne, jeśli chcemy zwiększyć zaufanie dla naszych działań. Niezależnie od tempa procesu integracji, wszyscy musimy dążyć w jednym kierunku, mając wspólny cel, wizję i zaufanie w silną i dostatnią Unię" - czytamy w oświadczeniu.

Podkreślono w nim, że każda forma wzmocnionej współpracy w ramach UE powinna być otwarta dla każdego państwa członkowskiego tak, aby "bezwzględnie uniknąć wszelkiego rodzaju dezintegracji jednolitego rynku, strefy Schengen, jak i samej Unii Europejskiej".

Zaznaczono w nim, że "jednolity rynek jest projektem o fundamentalnym znaczeniu dla wszystkich europejskich gospodarek, dobrobytu ich obywateli, jak również społecznej, terytorialnej i gospodarczej spójności UE". "Jest jeszcze duży potencjał do dalszego pogłębienia Jednolitego Rynku, w szczególności poprzez ukończenie budowy Jednolitego Rynku Cyfrowego i Unii Energetycznej, jak również w sektorze usług, gdzie powinniśmy realizować ambitną agendę" - czytamy w oświadczeniu.

Zaznaczono w nim, że dobrobyt socjalny obywateli europejskich pozostaje najważniejszym celem, jednak "standardy socjalne nie mogą być jednolite a postęp społeczny powinien podążać za wzrostem gospodarczym". "Musimy wzmocnić reformy strukturalne, konkurencyjność, produktywność oraz jednolity rynek w celu przyspieszenia właściwej konwergencji gospodarek" - czytamy.

Premierzy V4 wskazali, że budżet UE powinien nadal służyć przewidywalnym i stabilnym inwestycjom długoterminowym. "Badania i rozwój, infrastruktura oraz edukacja pozostają również kluczowymi obszarami. Również rola polityki spójności jest w tym zakresie niezastąpiona" - zgodzili się.

Jak oceniono, "stabilna i odporna strefa euro jest niezbędnym warunkiem dla zdrowego środowiska gospodarczego całej Unii". "Wszelkie nowe inicjatywy powinny być zaprojektowane w sposób przejrzysty i być otwarte dla wszystkich państw członkowskich" - zaznaczyli w oświadczeniu szefowie rządów państw Grupy Wyszehradzkiej.

Premierzy podkreślili też, że "obywatele czują się bezpiecznie tylko wtedy, gdy są przekonani, że żyją w miejscu, gdzie zapewniona jest pełna kontrola granic zewnętrznych, i których właściwe instytucje dysponują wystarczającymi instrumentami, by chronić ludzi przed niebezpieczeństwem".

"Na przestrzeni ostatnich kilku miesięcy dokonaliśmy znacznych postępów w zakresie ochrony granic zewnętrznych UE. Teraz nadszedł czas, aby przywrócić prawidłowe funkcjonowanie strefie Schengen. Należy zapewnić, by swobodny przepływ osób w całej UE pozostał jednym z naszych największych osiągnięć, docenionych przez obywateli. Musimy zatem kontynuować działania w zakresie zewnętrznego wymiaru polityki migracyjnej, które zostały przyjęte na Malcie" - czytamy.

Jak podkreślono w oświadczeniu, poprzez wsparcie integralności terytorialnej sąsiadów UE inwestuje również we własne bezpieczeństwo. "Należy zapewnić komplementarność między UE a NATO, zgodnie z ustaleniami podjętymi podczas warszawskiego szczytu NATO. Powinniśmy dążyć do pogłębienia naszej współpracy w dziedzinie obrony i wypracowania strategicznej autonomii europejskiej. Europejskie zdolności obronne muszą być rozwijane przy jednoczesnym zachowaniu roli NATO w zapewnianiu kolektywnej obrony w Europie" - napisali szefowie rządów V4.

Opowiedzieli się też za wzmocnieniem stosunków transatlantyckich i kontynuacją ścisłej współpracy UE z Wielką Brytanią.

"Naszą ambicją jest zapewnienie, by Unia pozostała globalnym graczem" - napisali premierzy Polski Beata Szydło, Czech Bohuslav Sobotka, Słowacji Robert Fico i Węgier Viktor Orban. Jak zaznaczyli, "w świetle dynamicznych zmian w obszarze globalnego zarządzania, UE musi być gotowa do podjęcia aktywnego przywództwa w kwestiach globalnych o znaczeniu europejskim".

Według szefów rządów państw V4 "stosunki między państwami członkowskimi a instytucjami powinny zapewnić pełne poszanowanie zasad pomocniczości i proporcjonalności". Jak uznali, należy wzmocnić demokratyczną kontrolę nad procesami legislacyjnymi i politycznymi UE na szczeblu krajowym.

Premierzy Polski, Czech, Słowacji i Węgier zgodzili się też, że należy "przyznać bardziej istotną i definitywną rolę parlamentom narodowym, które konsekwentnie wpływają na zwiększanie legitymacji procesu decyzyjnego UE".

Według nich "aby odzyskać zaufanie Europejczyków, zarówno państwa członkowskie, jak i instytucje UE powinny zasadniczo zmienić swoje podejście do komunikacji – wobec obywateli, a także między sobą". "Powinniśmy być szczerzy i bezpośredni w naszej komunikacji. Naszą wspólną odpowiedzialnością, instytucji i państw członkowskich, jest zapewnienie, że posługujemy się solidną i uczciwą narracją wobec połączonej Europy" - czytamy.

"Kraje Grupy Wyszehradzkiej wierzą, że Deklaracja Rzymska powinna stać się drogowskazem do jeszcze większych sukcesów Unii. Unii opartej na zasadach wzajemnego szacunku i rzeczywistości, integracji, wspólnej odpowiedzialności za naszą wspólną przyszłość i jedności w różnorodności. Unii, która potrafi sprostać podstawowym, wspólnym wartościom określonym w Traktatach. Aby tak się stało, musimy podjąć odważne decyzje. Musimy opierać się na mapie drogowej z Bratysławy, a jej jasny harmonogram realizacji przełożyć na praktyczną wizję Unii Działania i Zaufania" - napisali przemierzy Grupy Wyszehradzkiej.