Święci przy stoliku

Pomnik poświęcony Polakowi Henrykowi Sławikowi i Węgrowi Józsefowi Antallowi seniorowi odsłonięto w tzw. Dolince Szwajcarskiej znajdującej się przy ul. Fryderyka Chopina w Warszawie. Uznawani są za bohaterów Polski, Węgier i Izraela - podczas II wojny światowej wspólnie uratowali co najmniej 5 tys. polskich Żydów i ok. 30 tys. Polaków. Za ratowanie Żydów z narażeniem własnego życia Sławik został w 1990 r. pośmiertnie uhonorowany tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.

Inicjatorem budowy pomnika był Grzegorz Łubczyk, b. ambasador RP na Węgrzech i wiceprezes Stowarzyszenia Henryk Sławik Pamięć i Dzieło. Budową zajął się Społeczny Komitet działający przy Towarzystwie Przyjaciół Śląska w Warszawie. Taki sam pomnik wiosną 2017 r. stanie w Budapeszcie.

- Łączy nas dzisiaj pamięć i wdzięczność wobec dwóch wielkich bohaterów narodu węgierskiego i polskiego, którzy dopisali kolejny kolejną kartę w dziejach przyjaźni tych dwóch wspaniałych, dumnych i rycerskich narodów. W XX wieku Węgrzy jako jedyni pomogli nam w 1920 r. gdy hordy bolszewików szły na Warszawę. W 1939 roku odmówili Niemcom (choć mogło to się spotkać się z ogromnymi konsekwencjami) tego, aby z terenu ich kraju uderzyć na Polskę. I wreszcie pomogli nam, kiedy tysiące uchodźców znalazło się na terenie ich kraju i traktowało Węgry jako swoją drugą ojczyznę - mówił w trakcie uroczystości p.o. Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.

Pomnik odsłonięto w obecności marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego, wicemarszałków Senatu Marii Koc i Adama Bielana, ministra kultury i dziedzictwa narodowego Piotra Glińskiego, ambasadora Węgier Ivana Gyurcsika i nadburmistrza Budapesztu, Istvána Tarlósa, metropolity warszawskiego kard. Kazimierza Nycza, abp Wiktora Skworca oraz naczelnego rabina Polski Michaela Schudricha, a także kombatantów i członków rodzin Sławika i Antalla.

- Późno, ale wypełniamy wreszcie obowiązek w stosunku do tych dwóch wspaniałych postaci, łączących nasze oba narody, przywracając w świadomości powszechnej czyn Henryka Sławika i Józsefa Antalla. Przypominamy o tych dwóch można powiedzieć świętych, bo gdy narodowo-socjalistyczne Niemcy deptały porządek chrześcijańskiej Europy, oni pozostali wierni Dekalogowi i miłości bliźniego, płacąc za to, jak Sławik, najwyższą cenę. Byli wierni wartościom, bo Polska i Węgry są zawsze wierni wartościom budującym Europę od 2000 lat - dodał Jan Józef Kasprzyk.

Pomnik przedstawia sylwetki Sławika i Antalla rozmawiających przy stoliku. Znajduje się tam jeszcze jedno miejsce dla przypadkowego przechodnia, które może „dołączyć do rozmowy” i poznać dramatyczną historię tamtych wydarzeń, opisaną na pamiątkowej tablicy.