107,6 FM

Historia archidiecezji

Diecezja krakowska powstała w roku 1000. Erygował ją papież Sylwester II. Niewykluczone jednak, że biskupstwo krakowskie istniało już od lat 70. X w., a zjazd gnieźnieński podporządkował je nowo powstałej metropolii gnieźnieńskiej. Należała do niej do roku 1807.

Katedra wawelska
Henryk Przondziono/GN

Pierwszym biskupem diecezji krakowskiej zostaje mianowany Niemiec, Poppo.
08.09.1253 – kanonizacja biskupa krakowskiego św. Stanisława, zmarłego 10.04.1079 r.
12.05.1364 r. – powstanie Akademii Krakowskiej
1443 r. – Kard. Zbigniew Oleśnicki wykupuje dla diecezji księstwo siewierskie (utraconego następnie w roku 1789).
1772-1795 r. – na skutek rozbiorów Polski południowa część diecezji zostaje włączona do Austrii. Najbogatsze w Polsce przedrozbiorowej biskupstwo podupada.
W 1807 roku diecezja – należąca do tej pory do metropolii gnieźnieńskiej – zostaje włączona do metropolii lwowskiej
W 1815 roku biskupem krakowskim zostaje mianowany Jan Paweł Woronicz (nominowany przez cesarza Rosji Aleksandra I). W 1818 r. przyłącza diecezję krakowską do metropolii warszawskiej (1818-1880).
1829 r. – umiera bp Jan Paweł Woronicz. Jego następcą zostaje Karol Skórkowski. Po jego śmierci w 1851 r. przez 25 lat (do 1879 r.) tron biskupa krakowskiego pozostał nieobsadzony.
08.06.1879 r. – konsekracji nowego biskupa krakowskiego. Został nim Albin Dunajewski – konspirator, więzień twierdzy Spielberg, profesor Akademii Duchownej w Warszawie. Jego pontyfikat zapisał się jako okres odnowy życia religijnego, przywrócenia fundacji zakonów i powstawania nowych – m.in. zakonów albertynów i albertynek, oraz odbudowy prestiżu diecezji, która od 1880 r. do 1925 r. należała do Stolicy Apostolskiej.
19.06.1894 r. – umiera bp A. Dunajewski. Jego następcą zostaje książę Jan Puzyna. Od początku swojej działalności dba o ożywienie życia sakramentalnego oraz wspiera materialne podstawy działalności Kościoła. Dzięki jego pomocy Książęco-Biskupie Seminarium Duchowne otrzymuje nowy gmach u podnóża Wawelu. Biskup zakłada też Muzeum Diecezjalne, a dzięki jego staraniom udaje się odzyska opactwo tynieckie. W 1901 r. zostaje mianowany kardynałem.
24.11.1911 r. – następcą bpa Jana Puzyny zostaje książę bp Adam Stefan Sapieha, którego pontyfikat (40 lat) trwa najdłużej w historii diecezji krakowskiej.
28.10.1925 r. – w ramach reorganizacji struktur diecezjalnych w Polsce, papież Pius XI podnosi diecezję krakowską do rangi archidiecezji.
14.12.1925 r. – papież Pius XI mianuje bpa A. Sapiehę pierwszym arcybiskupem metropolitą krakowskim.
17.01.1926 r. - ingres abpa A. Sapiehy do Katedry Wawelskiej. Paliusz otrzymuje on z rąk najstarszego sufragana metropolii, biskupa tarnowskiego Leona Wałęgi.
Podczas II wojny światowej abp Adam Sapieha – pod nieobecność przebywającego we Francji prymasa Augusta Hlonda – zostaje faktycznym przywódcą Kościoła w Generalnym Gubernatorstwie i jednym z przywódców narodu. Tuż po wybuchu wojny organizuje Obywatelski Komitet Pomocy, wspiera też Radę Główną Opiekuńczą (jedyną uznawaną przez Niemców polską organizację charytatywną). Współpracuje z rządem RP na uchodźctwie (otrzymując od niego pomoc) i potajemnie pomaga Żydom.
18.02.1946 r. – papież Pius XII mianuje abpa Adama Sapiehę kardynałem. Kapelusz kardynalski otrzymuje 23.02.1946 r.
23.03.1951 r. – biskupem koadiutorem kard. Adama Sapiehy (z zachowaniem dotychczasowych funkcji) został mianowany Eugeniusz Baziak.
23.07.1951 r. – umiera kardynał Adam Sapieha. Po jego śmierci przez ponad 12 lat diecezja krakowska nie miała ordynariusza, ponieważ komunistyczne władze blokowały nominację nowego metropolity.
Grudzień 1952 r. – bp Eugeniusz Baziak zostaje internowany, a potem aresztowany i uwięziony przez władze komunistyczne. W 1953 ze względu na zły stan zdrowia zostaje zwolniony, ale wydalony poza granice archidiecezji krakowskiej i części archidiecezji lwowskiej z siedzibą w Lubaczowie. Do Krakowa wraca w 1956.
28.09.1958 r. – konsekracja biskupia Karola Wojtyły.
03.03.1962 r. – bp Eugeniusz Baziak zostaje arcybiskupem metropolitą krakowskim oraz administratorem apostolskim archidiecezji we Lwowie.
*15.06.1962 r. – umiera abp Eugeniusz Baziak. Po jego śmierci kanonicy wawelscy wybrali na zarządzającego w okresie wakatu diecezją biskupa Karola Wojtyłę.
13.01.1964 r. – bp Karol Wojtyła zostaje mianowany arcybiskupem metropolitą krakowskim.
26.06.1967 r. – nominacja kardynalska abpa Karola Wojtyły. Trzy dni później nowomianowany kardynał odbiera czerwony biret z rąk papieża Pawła VI.
16.10.1978 r. – metropolita krakowski kard. Karol Wojtyła podczas konklawe zostaje wybrany na papieża. Przyjmuje imię Jan Paweł II.
29.12.1978 r. – nominacja biskupia ks. Franciszka Macharskiego. Dzień później zostaje on mianowany arcybiskupem metropolitą krakowskim.
06.01.1979 r. – konsekracja biskupia ks. Franciszka Macharskiego.
30.06.1979 r. – kreacja kardynalska bpa Franciszka Macharskiego. W czasie jego pasterzowania Kraków staje się znanym na całym świecie miastem papieskim.